بستن قطعه کار
- بستن قطعه کار
قطعه کارها را می توان به طرق مختلف بر روی ماشین صفحه تراش بست.
الف) بستن قطعه کار در گیره
ب) بستن قطعه کار با روبند - معرفی گیره ماشین و مشخصات آن
برای تراشیدن قطعات کار در ماشین صفحه تراش از وسایل نگهدارنده استفاده می شود که یکی از مهمترین آنها گیره رومیزی است.گیره های رومیزی در اندازه های مختلف با توجه به بزرگی و کوچکی ماشینهای صفحه تراش ساخته شده اند و دارای پایه مدرج و گردان می باشند.این گیره ها با دو یا چهار پیچ به میز شیار دار بسته و محکم می شوند.معمولاٌ گیره های صفحه تراش دارای دو فک متحرک بوده ،روی هر کدام یک صفحه فولادی بسیار سخت سنگ خورده کاملاٌ دقیق تعبیه گردیده که یک طرف آن شیارهای ظریفی برای درگیری بهتر با قطعه کار است و می توان آن را تعویض نمود و به وسیله یک پیچ،فکها با تناسب ابعاد قطعه کار از هم دور یا به هم نزدیک می شوند.قسمت نگهدارنده کار بر روی پایه مدرج خود حول محیط پایه به اندازه ˚۳۶۰ می تواند در هر نقطه دلخواه بچرخد. این قسمت هم ممکن است با دو یا چهار پیچ در شیار T شکل پایه سفت و محکم گردد.
شکل ۱۴:گیره ماشین
گیره ماشین
گیره معمولا با یک آچار مخصوص در امتداد کشویی خود باز و بسته می گردد؛بعضی از گیره ها ممکن است یک فک ثابت و یک فک متحرک داشته باشند.گیره هایی یافت می شوند که برای نگه داشتن قطعات استوانه ای به کار می روند.
شکل ۱۵
گیره
- روش سوار کردن گیره روی میز و تنظیم آن با ساعت اندازه گیری
برای سوار کردن گیره روی میز ماشین بایستی به نکات ایمنی توجه کرد.زیرا گیره های صفحه تراش سنگین بوده یک شخص شاید به تنهایی قادر به بلند کردن آن نباشد،پس بهتر است با کمک دو نفر این کار انجام پذیرد و یا از امکانات دیگر مانند جرثقیل های دستی استفاده کرد. مهانطور که قبلاٌاشاره شد میز دارای شیارهای T شکل است و گیره ها هم مجهز به پیچ های T شکل هستند.پس از سوار کردن آن بر روی میز درون شکاف میز و گیره قرار گرفته و کمی پیچ ها سفت می شوند،به اندازه ای که بتوان با ضربات چکش لاستیکی یا پلاستیکی برای تنظیم آن ضربه آهسته زد. حال دنباله ساعت اندازه گیری را در جای رنده می بندیم و نوک میله لمس کننده ساعت را در ابتدای فک گیره یا ابتدای منشور اندازه گیری مماس کرده کشاب را به وسیله آچار مخصوص به سمت جلو هدایت می کنیم.عقربه ساعت در تمام طول فک گیره نباید تکان بخورد و انحرافی را نمایان سازد. در این صورت گیره تنظیم است و اگر انحرافی نشان داده شد با ضربات آهسته می توان آن را تنظیم کرد.این تنظیم مربوط به زمانی است که فکها در امتداد کشاب باشند.اگر فکها چرخیده و عمود بر کشاب باشند باید ساعت روی رنده گیر سوار شود و نوک میله لمس کننده را با فک گیره و یا منشور اندازه گیری مماس کرده و کشاب را ثابت کرد.این با گیره را به وسیله پیچ عرضی در امتداد حرکت میز به سمت جلو یا عقب به حرکت در آورده و مانند روش قبل عمل کرد.
شکل ۱۶:روش سوار کردن گیره روی میز و تنظیم آن با ساعت اندازه گیری
روش سوار کردن گیره روی میز و تنظیم آن با ساعت اندازه گیری
- روش بستن قطعه کار در گیره
برای بستن قطعه کار در گیره باید به این ترتیب عمل کرد:
الف) باید ابتدا گیره را تمیز کرد.
ب) برای بستن قطعه کار باید از زیرکاری مناسبی استفاده گردد.
ج)قطعه کار را تا آنجا که ممکن است باید کوتاه بست.
د)باید قطعه کار را در گیره با نیروی مناسب محکم کرد.
ه)بهتر است فکهای گیره یا طول قطعه کار در امتداد حرکت کشاب قرار گیرد تا در صورت خطر ،گیره یا کشاب دچار خسارت نگردد.
و)چون در موقع بستن گیره ،قطعه کار به علت لقی فک متحرک و یا موازی نبودن سطوح بسته می گردد و به سمت بالا رانده می شود ،لازم است که با چکش لاستیکی و یا پلاستیکی ضربات ملایمی به سطح کار وارد شود تا کاملاٌ به زیر کاری چسبیده و مانع لق شدن زیرکاری گردد.می توان زیرکاری را با دست کنترل کرد.
شکل ۱۷:روش بستن قطعه کار در گیره
روش بستن قطعه کار در گیره
- معرفی روبنده های صفحه تراشی
یکی دیگر از وسایل بستن،روبنده ها هستند که به شکلها ،فرمها و اندازه های مختلف ساخته شده اند و با توجه به وضعیت قطعه کار انتخاب شده مورد استفاده قرار می گیرد.
الف)روبنده پله ای: این روبنده دارای یک منشور پله ای مانند شکل زیر است که با توجه به ارتفاع قطعه کار تنظیم شده و یک سر فک متغیر آن بر روی قطعه کار و دیگری در امتداد سطح آن بر روی پله منشور قرار گرفته محکم می گردد.
شکل ۱۸:روبنده پله ای
روبنده پله ای
فرم روبنده پله ای ممکن است به شکل کثیرالاضلاع هم باشد که فک متحرک یا روبنده در گوشه کثیرالاضلاع لولا شده در اندازه های متفاوت تنظیم می گردد.
شکل ۱۹:روبنده پله ای کثیرالاضلاع
روبنده پله ای کثیرالاضلاع
ب)روبنده گوه ای:همانطور که در شکل زیر مشاهده می گردد روبنده از دو قسمت شیبدار تشکیل می شود و قطعه کار را محکم بین دیواره خود نگه می دارد.
شکل ۲۰:روبنده گوه ای
روبنده گوه ای
ج)روبنده زبانه ای:این روبنده با زبانه متغیر خود قادر است قطعه کار را در ارتفاع های متفاوت نگه دارد.
شکل ۲۱:روبنده زبانه ای
روبنده زبانه ای
د)روبنده های انگشتی:این روبنده ها برای قطعات مسطح و تخت به کار می رود.مانند شکل زیر قطعه کار بین یک فک و یا دیواره که در شکاف میز قرار می گیرد و یک انگشتی که از طرف مقابل به آن فشار وارد می کند،محکم می گردد.
شکل ۲۲:روبنده انگشتی
روبنده انگشتی
- روش بستن قطعه کار به وسیله روبنده
الف)قبل از بستن کار کلیه قسمتهای میز و راهنماها را تمیز کنید.
ب)پلیسه های قطعه کار را بگیرید تا بر سطح میز کاملاٌ بچسبد.
ج)قطعه کار را روی میز بگذارید و روبنده ها را در نقاط مورد نظر قرار دهید.
د)چنانچه قطعه کار نیاز به تنظیم دقیق ساعت کردن دارد این کار را انجام دهید.
ه)سطح تماس روبنده با کار باید کاملاٌ موازی با سطح افق باشد،در غیر این صورت روبنده کج قرار گرفته نمی تواند کار را محکم نگه دارد.
و)پیچ روبنده حتی الامکان نزدیک به قطعه کار قرار گیرد.
ز)برای محکم کردن قطعه کار ،مهره پیچ نگهدارنده را در حد نیاز سفت کنید.
شکل ۲۳:روش بستن قطعه کار به وسیله روبنده
شکل ۲۳:روش بستن قطعه کار به وسیله روبنده
شکل ۲۴
روش بستن قطعه کار به وسیله روبنده
منبع:
کارگاه ساخت
فنی و حرفه ای (گروه تحصیلی مکانیک)
(رشته های ساخت و تولید- نقشه کشی عمومی)
