شرح ماشین های فرز
- شرح ماشین های فرز
اگر به اطراف خود نگاه کنید قطعات و اجسام مختلف می بینید. این قطعات از خودکار و خودنویس گرفته تا چکش و قلم و سوهان با یکی از روش های بدون براده برداری یا با براده برداری ساخته شده اند.
امر براده برداری به وسیله دست یا ماشین انجام می گیرد.
براده برداری ماشینی- ماشین های براده برداری یا حرکت خطی دارند،مانند صفحه تراش ،اره لنگ ،خان کشی و غیره ، یا دارای حرکت دورانی هستندکه اکثر دستگاههای براده برداری به این صورت ساخته شده اند.ماشین های برده برداری با حرکت دورانی به دو صورت کار می کنند:
الف) قطعه کار دارای حرکت دورانی و ابزارهای حرکت خطی است مانند دستگاههای تراش
ب) قطعه کار ثابت بوده یا دارای حرکت خطی است اما ابزار براده برداری دارای حرکت دورانی است که اساس کار ماشین های فرز بر این مبنا است.
شکل۱:قطعه کار دارای حرکت دورانی
شکل۲:قطعه کار دارای حرکت ثابت
- انواع ماشین های فرز
ماشین های فرز بسته به این که محور اصلی تیغه فرز آن افقی یا عمودی باشد به نامهای ماشین فرز افقی یا عمودی نامیده می شود .
اگر ماشین فرز به نوعی طراحی شده باشد که کله گی آن تعویض شده بر آن کله گی افقی یا عمودی میله فرز گیر بسته شود و یا دستگاه کله زنی بر ان سوار شود،این ماشین ها را “انیورسال” گویندو معمولا ماشین فرز انیورسال به دستگاههایی گفته می شود که علاوه بر امکان تعویض کله گی ماشین میز ماشین به موازات سطح افق به سمت راست یا چپ گردش پذیر باشد و یا درجه بندی که در زیر میز اصلی قرار داده شده تحت زاویه های معین تنظیم گردد که برای در آوردن شکاف های مارپیچ مورد استفاده قرار می گیرد. - ماشین فرز افقی
به ماشین فرز هایی گفته می شود که محور فرز گیر در این ماشین ها به طور افقی یاتاقان بندی شده است .
در شکل زیر ماشین فرز افقی و قسمت های مختلف آن نشان داده شده است .
دستگاههای فرز ساده ای موجود است که در صنعت بیشتر از دستگاههای مطابق شکل استفاده می شود،بنابراین شکل این دستگاه را انتخاب کردیم .
شکل۳:ماشین فرز افقی
۳- جعبه دنده حرکت اصلی | ۲- تابلوی برق | ۱- بدنه |
۶-میز اصلی | ۵-کله گی افقی | ۴- مکانیزم تنظیم دور |
۹-محور اصلی | ۸-دستگاه بار اتومات | ۷- میز گونیایی |
- بدنه ماشین فرز
این قسمت از ماشین،مانند ستونی بر کف کارگاه بر روی پایه ای قرار گرفته است که از چدن ریخته گری شده است و در درون آن جعبه دنده انتقال حرکت بر محور اصلی قرار گرفته است و برای نصب سایر قسمت ها مکانهایی جا سازی شده است ،از جمله برای آب صابون در پایه مخزنی جا سازی شده که برای خنک کاری در عملیات فرز کاری مورد استفاده قرار می گیرد و نیز برای نصب تابلو برق در آنجا جاسازی شده است. در قسمت جلو راهنماهایی به طور عمودی نصب شده است که قطعات مختلف میز ماشین به وسیله این راهنماها بر روی آن نصب می شود. در قسمت بالای بدنه راهنمایی به منظور نصب کله گی ماشین فرز یا یاتاقان گیر قرار داده شده است .قطعه شماره ۱ از شکل بالا نشان دهنده بدنه ماشین فرز است . - تابلوی برق
در قسمت شماره ۲ شکل بالا تابلو برق دستگاه فرز و دریچه آن را می بینید .
در این قسمت مدار برقی کل دستگاه قرار داده شده است.جریان برق کارگاه به وسیله کابل برق به درون این تابلو وصل میشود وبه وسیله کنتاکتور و فیوزهایی که در آن قرار داده شده است به الکتروموتورهای راه انداز حرکت محور اصلی و شستی حرکت بار به وسیله فرمان و شستی استپ و شستی حرکت سریع میز-که بر روی درب جعبه دنده به شماره ۴ و میز ماشین به شماره ۶ نصب شده است.فرمان داده می شود و مرکز ارتباط فرمان دهی دستگاه فرز در این قسمت بر هم دیگر مرتبط می گردد.برروی دریچه برق معمولا کلید اصلی قطع و وصل جریان برق دستگاه فرز و کلید چپ گرد و راست گرد محور اصلی قرار داده می شود.
برای راه اندازی دستگاه فرز،ابتدا باید کلید اصلی برق دستگاه را روشن کرد و سپس به کمک شستی فرمان آن را راه اندازی نمود.
در پایان کار دستگاه لازم است کلید اصلی برق دستگاه را قطع کرده دستگاه فرز را ترک کنیم و هیچوقت در پایان کار فرزکاری کلید اصلی را روشن نگذارید. - جعبه دنده حرکت اصلی(قسمت شماره ۳)
جعبه دنده حرکت اصلی ماشین فرز را نشان می دهد که دریچه آن به شماره ۴ نشان داده شده است.به وسیله این جعبه دنده دورهای مورد نیاز فرزکاری-که باید به محور ماشین فرز داده شود-تامین شود.
جعبه دنده حرکت اصلی ماشین فرز FU 32 x 150 ساخت تبریز برای تامین این دورها طراحی شده است:
۳۰-۳۷٫۵-۴۷٫۵-۶۰-۷۵-۹۵-۱۱۸-۱۵۰-۱۹۰-۲۳۵-۳۰۰-۳۷۵-۴۷۵-۶۰۰-۷۵۰-۹۵۰-۱۱۸۰-۱۵۰۰- دور بر دقیقه
تعداد دور محور اصلی بسته به نوع ماشین فرق می کند چون هر کدام از این دستگاه ها طراحی خاص دارند از جمله ماشین فرز FUS-22 ساخت تبریز دارای این دورها است:
۶۳-۱۰۰-۱۶۰-۲۵۰-۴۰۰-۶۳۰-۱۲۳-۲۰۰-۱۵-۳-۵۰۰-۸۰۰-۱۲۵۰- دور بر دقیقه - مکانیزم تنظیم دور
در قسمت شماره ۴ شکل بالا دریچه جعبه دنده محور اصلی دستگاه فرز نشان داده شده است.
در روی این دریچه شستیهای فرمان و استپ و سرعت تند میز ماشین فرز نصب شده است.در ماشین FU32 رنگ قرمز برای شستی استپ و سبز برای شستی فرمان راه-اندازه و شستی سیاه برای حرکت سریع میز اختصاص داده شده و در کتار آن محور تنظیم و تغییر دور محور اصلی قرار داده شده است و بر روی دریچه علامتی نشان داده شده که وسیله آن با چرخاندن محور تنظیم دور تعداد دور مورد نظر را در مقابل این علامت قرار می دهیم.در قسمت پایین این در یچه اهرمی نصب شده است که در شکل به حالت بسته نشان داده شده است.در این وضعیت محور تنظیم دور روی دور مورد نظر قفل شده است و از جای خود حرکت نمی کند.برای به حرکت در آوردن محور تنظیم دور باید اهرم فوق را کمی به سمت پایین حرکت داده و آن را حول تکیه گاه به سمت خود بچرخانید. در نتیجه محور تنظیم دور آزاد شده و میتوان آن را با چرخانیدن ،شماره دور مورد نظر را در مقابل علامت تنظیم قرار داد و دور لازم را تنظیم کرد.پس از تنظیم دوباره اهرم را به حالت اول باید گرداند ودر جای خود قرار داد. - کله گی افقی
در قسمت ۵ شکل بالا کله گی افقی یا یاتاقان گیر ماشین فرز افقی نشان داده شده است.این قسمت در بالای بدنه به وسیله راهنماهایی در بدنه کار گذاشته نصب می گردد.
این قسمت از ماشین از چدن ریخته گری شده و سطوح راهنمای آن با روش براده برداری فرم داده شده است.در راهنمای دمچلچله ای آن یاتاقانهای میله فرز گیر نصب می گردد.تعداد این یاتاقان ها یک یا دو عدد بسته به نوع کار انتخاب می شود.
کله گی افقی به وسیله فلکه ای که در زیر بر روی بدنه نصب شده دیده می شود،با فرمان چرخ دنده و چرخ شانه ای که بر آن نصب شده حرکت می کند،در بالای فلکه گردان در قسمت زیر کله گی در روی بدنه پیچ یا مهره ای قرار داده اند که به وسیله آن کله گی افقی در محل خود ثابت می شود.
پس هر وقت نیاز به تغییر مکان کله گی باشد باید آن مهره را به وسیله آچار مخصوص باز کنیم و سپس به کمک فلکه گردان آن را جا به جا کنیم.
یاتاقانهای نگهدارنده میله فرز گیر نیز بر روی راهنمای دمچلچله ای به وسیله پیچی که در روی آن قرار داده شده محکم می گردد و تا هنگامی که این پیچها بسته است یاتاقانها از جای خود حرکت نمی کنند. - میز اصلی
در قسمت شماره ۶ شکل بالا میز اصلی ماشین فرز نشان داده شده است . بر روی این میز سه ردیف شیار T شکل با روش براده برداری ایجاد شده است و روی میز با دقت لازم صاف و پرداخت شده است .
قطعه کارهایی را که باید فرز کاری شود بر روی این میز به کمک روبند یا گیره می بندند،همچنین دستگاههای میز گردان و یا دستگاه تقسیم نیز بر روی آن بسته می شود.برای بستن قطعه کار یا گیره ها و یا سایر قطعات از پیچ و مهره هایی استفاده می شود که سر آنها در شکاف T شکل میز قرار می گیرد .میز ماشین فرز به وسیله پیچی به حرکت در می آید که در درون مهره ای قرار گرفته است. گام این پیچ معمولا ۶ میلیمتر است.
در انتهای پیچ در دو سر آن و یا در یک سر مانند شکل فلکه ای نصب شده است که به وسیله آن پیچ میز ماشین به گردش در می آید .در قسمت روبه رو فلکه نصب شده که به وسیله آن میز ماشین در جهت طولی به حرکت در می آید .بر روی فلکه در قسمت نزدیک بدنه میز حلقه مدرج نصب شده که با دقت ۰٫۰۵ میتوان ماشین میز را در جهت طولی حرکت داد.
گام میز متحرک میز گونیایی ۱٫۵ میلیمتر است و دقت آن نیز ۰٫۰۵ میلیمتر می باشد .بر روی میز گونیایی فلکه گردان دیده می شود که حرکت عرضی میز اصلی را تامین می کند و بر روی راهنمای دمچلچله ای در قسمت فوقانی نصب می شود .
این فلکه دارای حلقه مدرج است ،گام پیچ متصل به این فلکه معمولا ۶ میلیمتر است و دقت حرکت آن تا ۰٫۰۵ میلیمتر می باشد .
در قسمت جانبی میز دستگاه باراتومات عرضی و قائم میز ماشین نصب شده که بسته به جهت قرار گرفتن این دسته میز ماشین به سمت جلو یا عقب و یا بالا و پایین حرکت می کند. - دستگاه بار اتوماتیک
ین قسمت به شماره ۸ در شکل بالا نشان داده شده حرکات سه گانه اتوماتیک میز در جهت طولی و عرضی و قائم به وسیله این دستگاه ها انجام می گیرد .بر روی این دستگاه معمولا الکتروموتوری نصب شده است و یا حرکت خودرا از محور اصلی را دریافت می کند. در قسمت جلو محور تنظیم حرکت بار و حلقه ای دیده می شود که بر روی آن سرعت های میز ثبت شده است . - سرعت دستگاه
۱۹-۲۳٫۵-۳۰-۳۷٫۵-۴۷٫۵-۶۰-۷۵-۹۵-۱۱۸-۱۵۰-۱۹۰-۲۳۵-۳۰۰-۳۷۵-۴۷۵-۶۰۰-۷۵۰-۹۵۰ میلیمتر در دقیقه است و به وسیله علامتی که بر روی بدنه دستگاه اتومات بار نشان داده شده تنظیم می شود همان گونه که در مورد تعداد دور محور اصلی دستگاه فرز گفته شد سرعت میز ماشین بسته به نوع دستگاهها فرق می کند.
مثلا میز ماشین فرز FUS ساخت تبریز دارای سرعت های :
۱۲٫۵-۲۰-۳۱٫۵-۵۰-۸۰-۱۲۵-۲۵-۴۰-۶۳-۱۰۰-۱۶۰-۲۵۰ میلیمتر در دقیقه است .
در قسمت جلو محور تنظیم در مقابل حلقه سرعت نمای میز دسته ای گرد ( قطعه شماره ۲۲ شکل ۴-۱) که در هنگام تنظیم سرعت میز ابتدا باید این دسته را به بیرون کشید و پس از تنظیم سرعت دوباره بر جای خود قرار داد .
بر روی این دستگاه اهرمی دیده می شود که به وسیله آن میز ماشین فرز در جهت عرضی و قائم به طور اتوماتیک حرکت می کند. - محور اصلی
این محور در بدنه ماشین فرز پاتاقان بندی شده حرکت الکتروموتور به وسیله جعبه دنده اصلی ماشین فرز بر آن ممنتقل می شود .درون محور سوراخ مخروطی شکل نرم شده ای است که دنباله مخروطی میله فرزگیر در درون آن قرار می گیرد و به وسیله پیچی که از درون محور اصلی عبور می کند در محل خود سفت می شود.
منبع:
کارگاه ساخت
فنی و حرفه ای (گروه تحصیلی مکانیک)
(رشته های ساخت و تولید- نقشه کشی عمومی)
بسیار سپاس و تشکر خوب بود
ممنون از مطالب خوب و مفیدتون پیروز باشید
سلام تورو خدا چارت روغن کاری دستگاهFU 32 x 150 رو بزارین من لازم دارم ممنون میشم