قالب برش – طرز قرار گرفتن اجسام در نوار -بخش اول

  • طرز قرار گرفتن اجسام در نوار(بخش اول)
    طرز قرار گرفتن اجسام در نوار یا در ورق وضعیتی است که جسم مورد برش در نوار اشغال می کند.این وضعیت باید موارد زیر را شامل باشد:
    – صرفه جویی در مواد
    – کل و ابعاد جسم مورد استفاده.
    – جهت نورد کاری به ویژه برای قطعاتی که بعدا مورد خمکاری قرار می گیرند.

    صرفه جویی در مواد از اهمیت بیشتری برخوردار است و به همین جهت کلیه محاسبات برای استفاده صحیح از مواد را توجیه می کند؛ به همین دلیل است که تحت هیچ رایطی نباید به شکل ظاهری شکل اطمینان کرد و از انجام محاسبه صرفه نظر نمود.در خیلی از موارد زیر با تغییر کوچکی در شکل جسم،مقدار دور ریز به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
    در بین حالات مختلفی که جسم در نوار می تواند اشغال کند به اشکال زیر بر می خوریم:
    – حالت بدون دور ریز و بدون فاصله
    – حالت معمولی : مستقیم یا مایل
    – حالت برگشتی : چپ و راست
    – حالت یک در میان : یا چند در میان
  • بررسی طرز قرار گرفتن یک جسم در نوار و محاسبه تعداد جسم مورد برش
    الف) ابتدا باید فاصله بین دو قطعه (پل) و نیز فاصله قطعه تا لبه نوار را تعیین نمود؛این فواصل بستگی به ضخامت ورق دارند و معمولا مقدار آنها برابر است با :
    یک برابر ضخامت ورق با حداقل ۱ میلیمتر برای پل و ۱٫۵ بابر ضخامت ورق با حداقل ۱٫۵ میلیمتر برای کناره های نوار.
    ب) شکل جسم را روی یک ورق کاغذ سفید رسم می کنیم، سپس دور تا دور شکل را با فاصله تعیین شده و خط نازک شبیه به جسم رسم می نماییم.
    نواری از کاغذ کالک برداشته و روی شکل جسم رسم شده قرار می دهیم و شکل را روی کالک کپی می نماییم، سپس نوار را تغییر مکان داده تا یک یا چند لبه از شکل رسم شده روی آن با لبه و یا لبه های خارجی (خطوط نازک دوره جسم) شکل مماس شود و دوباره در کنار آن شکل را کپی می کنیم.این عمل باید چندین بار تکرار شود.
    ج) گام شکل و عرض نوار را محاسبه می کنیم و بالاخره تعداد قطعات در هرنوار و تعداد نوار در هر ورق باید محاسبه گردد.
    برای محاسبه درصد استفاده از ورق ( عکس دور ریز) می توان از فرمول زیر استفاده نمود:

Sp x n / S x 100 = درصد استفاده از نوار

که در این فرمول:
Sp= سطح کل یک جسم بر حسب mm2
n = تعداد قطعات در یک متر

S = سطح یک متر نوار بر حسب mm2

مثال :

مطلوبست تعیین حالات مختلف قرار گرفتن شکل زیر در نوار

شکل ۱

تعیین حالات مختلف قرار گرفتن شکل

تعیین حالات مختلف قرار گرفتن شکل

ابعاد ورق مورد استفاده عبارتست از : ۲m x 1 m
فاصله های جسم در نوار برابر است با :
پل : ۱mm
کناره : ۱٫۵mm
ضخامت :۱mm

  • حالت مستقیم
شکل ۲
حالت مستقیم

حالت مستقیم

۵۰ + ۱ = ۵۱ mm = گام
۳۵ + ۱٫۵+ ۱٫۵ = ۳۸ mm = عرض نوار
۲۶ =۳۸ :۱۰۰۰ = تعداد نوار در هر ورق ۲ متری
۳۹ = ۵۱ : ۲۰۰۰ = تعداد قطعه در هر نوار ۲ متری
قطعه ۱۰۱۴ = ۲۶ x 39 = تعداد قطعه در هر ورق

  • حالت مستقیم۲
شکل ۳

مستقیم

مستقیم

۳۵ + ۱ = ۳۶ mm = گام
۵۰ + ۱٫۵+ ۱٫۵ = ۵۳ mm = عرض نوار
نوار ۱۸٫۸ = ۵۳ : ۱۰۰۰ = تعداد نوار ۲ متری در هر ورق

با در نظر گرفتن اینکه باقیمانده این تقسیم از نصف عرض نوار بیشتر است، بنابراین در صورتیکه جهت نورد کاری نوار مشکلی ایجاد نکند می توان گفت که دور ریز در نوارهای یک متری کمتر است:
نوار یک متری ۳۷ = ۵۳ : ۲۰۰۰
تعداد قطعه در هر نوار ۲۷ = ۳۶ : ۱۰۰۰
تعداد قطعه در هر ورق ۹۹۹ = ۳۷ x 27
در حالت مستقیم اگر l< 2/3 L (l عرض جسم و L طول جسم است) بهتر است که L در عرض نوار قرار گیرد؛در حالت عکس ترجیح داده می شود که L در طول نوار باشد.

  • حالت مایل

شکل ۴

حالت مایل

حالت مایل

:در مثلث ABC
AB = 10 + 1= 11mm
BC = 12.5 + 10 +1= 23.5mm
Tan α = ۲۳٫۵/۱۱ = ۲٫۱۳۳۳
α = ۶۵°
Cos α = ۰٫۴۲۲۶۲
Sin α = ۰٫۹۰۶۳۱
:در مثلث DEF
DE = 10 + 1 +50 = 61mm
EF = 61 x Sin α = ۶۱ x 0.90631 = 55.28 mm
:در مثلث EHG
EH = 1
EG = 1 x Cos α =۱ x 0.42262 =0.42mm
GF = 55.28 – ۰٫۴۲ = ۵۴٫۸۶ mm و از آنجا:
۵۷٫۸۶ = ۱٫۵ + ۵۴٫۸۶ + ۱٫۵ = عرض نوار و یا تقریبا : ۵۸mm
نوار ۳۴ = ۵۸ : ۲۰۰۰ = تعداد نوار
AB: Cos α = (۱۰ + ۱): ۰٫۴۲۲۶۲ = ۲۶ mm = گام =AC
قطعه اول احتیاج به گام بزرگتری دارد ،بنابراین :
MN = 12.5 x Sin α = ۱۲٫۵ x 0.90631 = 11.32 mm
NO = 50 x Cos α = ۵۰ x 0.422 = 21.12 mm
OP = 10 x Sin α = ۱۰ x 0.90631 = 9.06 mm /41.51mm
X = 41.51 + 1.5 = 43.01 و یا تقریبا ۴۳mm
۱۰۰۰ – ۴۳ / ۲۶ + ۱ = ۳۶ + ۱ = ۳۷ mm = تعداد قطعه در هر نوار

قطعه ۳۷ x 34 = 1258 = تعداد قطعه در هر ورق

ابتدای صفحه


منبع:
طراحی و ساخت قالبهای فلزی
تهیه و تنظیم:محمد کیانی