افت چشمگیر معاملات فلزی در ۱۱ ماه
این روزها بسیاری از کالاها از مس و نفت گرفته تا پنبه و شکر از اوضاع بد بازار کالایی صدمه دیده‌اند، به‌طوری که این رکود بازار کالایی به‌طور مستقیم بر اوضاع اقتصادی تاثیر گذاشته است. از کشاورزان تا کارگران معدن گرفته تا مصرف‌کنندگان و دولت‌ها در رکود فرو رفته‌اند و این رکود نه‌تنها جنبه داخلی، بلکه یک ریشه بین‌المللی نیز دارد. البته جای تعجب نیست که هر‌چه تقاضا برای بازارهای کالایی کاهش می‌یابد، رونق از چرخه تولید رخت بربسته و به اقتصاد کشور در ابعاد خرد و کلان صدمات سنگینی وارد می‌کند. در این بین به گزارش «دنیای اقتصاد» قیمت فلزات اساسی و محصولات کشاورزی در مدت ۱۱ ماه گذشته به دنبال تغییرات بهای محصولات مختلف در بازارهای جهانی، نوسانات نرخ دلار، کاهش تقاضا در بازار داخلی و جهانی، افت صادرات و… با افت و خیزهای متعددی رو‌به‌رو شده است. با این حال تحلیلگران معتقدند، حتی اگر قیمت این محصولات با توجه به رکود فعلی بازارها رفتار فعلی خود را ادامه ندهد، باز‌هم نمی‌توان انتظار افزایش قیمت و رونق بازارهای کالایی را به این زودی داشت، چراکه سیگنال‌های رشد در بازارهای جهانی و داخلی ضعیف است.
ثبت ۱۱ ماه طلایی برای محصولات کشاورزی
در این بین به گزارش «دنیای اقتصاد» به روز‌رسانی ساختار معاملاتی بورس کالای ایران از جمله جایگزینی قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی در بخش کشاورزی تاثیر زیادی بر روند معاملات این محصولات طی سال جاری داشته است، در حقیقت اصلاح ساختار سنتی معاملات در حوزه کشاورزی کمک زیادی به استاندارد‌سازی و ارتقای کیفی محصولات به‌ویژه در بخش کشاورزی کرده است؛ البته بازاریابی صحیح این محصولات، مدیریت و کاهش نوسانات قیمتی بر جذابیت معامله در این بازار افزوده است. مشکلاتی که طی سال‌های اخیر بر سر راه کشاورزان قرار داشت دغدغه فروش به‌موقع محصولاتشان بوده است، بر همین اساس ایجاد ابزارهای جدید مالی برای بازاریابی و تجاری‌سازی بخش کشاورزی بهترین گزینه برای رشد بیشتر معاملات کشاورزی محسوب می‌شود.
به گزارش «دنیای اقتصاد» تاکنون محصولات مختلفی نظیر انواع ذرت، شکر، برنج، گندم، زعفران،نخود، جو، کنجاله و دانه‌های روغنی، در بورس کالا پذیرش شده‌اند، البته تنوع محصولات طی سال جاری نسبت به سال‌های گذشته اندکی بهبود یافته که به گفته برخی از کارشناسان حوزه کشاورزی این موضوع به دلیل افزایش جذابیت برخی محصولات بوده است. در حقیقت به نظر می‌رسد این مساله توانسته به نفع این بازار معاملاتی باشد؛ چراکه کاهش معاملات اگر ادامه می‌یافت، می‌توانست معامله‌گران زیادی را به بازار آزاد هدایت کند که در این شرایط نظارت کمتری بر بازار صورت می‌گرفت.
بر این اساس عملکرد معاملات محصولات کشاورزی در یازده ماه نخست سال ۹۴ نسبت به مدت مشابه سال ۹۳ نشان می‌دهد که حجم معاملات طی سال‌جاری ۱۲۱۲ درصد رشد را شاهد بوده است، به‌طوری که حجم معاملات ۱۱ ماه سال ۹۳ از ۵۶ هزار و ۷۷۴ تن به ۷۴۴ هزار و ۹۳۵ تن تا ۲۲ بهمن ماه سال ۹۴ رسیده است. این در شرایطی است که حجم تقاضا نیز طی مدت مذکور رشد قابل‌توجهی داشته و از ۶۴هزار و ۳۴۹ تن از ابتدای سال تا ۲۲ بهمن سال ۹۳ به ۹۰۴ هزار و ۹۲۰ تن در مدت مشابه سال ۹۴ افزایش یافته است که این میزان بیانگر رشد ۱۳۰۶ درصدی میزان تقاضا است.
نوسانات جهانی، مس را گوشه‌نشین کرد
معاملات تقریبا ۱۱ ماه بازار مس نشان می‌دهد که این فلز تقریبا نوسان اندکی را طی این مدت تجربه کرده است. این در حالی است که روند معاملات فلز سرخ، هم در بورس و هم در بازار آزاد در نیمه اول سال ۹۴ منطقی‌تر از نیمه اول آن بوده است، به‌طوری که نوسان‌های منطقی جای خود را به افت و خیزهای پی‌در‌پی قیمت‌ها داد. از طرفی معاملات مس در بورس کالا طی این مدت روزهای پرالتهابی را به دلیل روند متفاوت قیمت‌های داخلی و جهانی تجربه کرده است که این موضوع باعث شد تقاضا برای این محصول به میزان قابل‌ملاحظه‌ای نسبت به سال گذشته افت کند، به‌طوری که عملکرد معاملات مس در یازده ماه نخست سال ۹۴ نسبت به مدت مشابه سال ۹۳ نشان می‌دهد که حجم معاملات طی سال جاری ۲۰ درصد افت را شاهد بوده است، به‌طوری که حجم معاملات ۱۱ ماه سال ۹۳ از ۳۴۷ هزار و ۲۱۷ تن به ۲۷۴ هزار و ۹۱۰ تن تا ۲۲ بهمن ماه سال ۹۴ رسیده است. این در شرایطی است که حجم تقاضا نیز طی مدت مذکور با روند نزولی رو‌به‌رو شد و از ۳۵۱ هزار و ۷۲ تن از ابتدای سال تا ۲۲ بهمن سال ۹۳ به ۲۷۹ هزار و ۳۲۵ تن در مدت مشابه سال ۹۴ کاهش یافته که این میزان بیانگر افت ۲۰ درصدی میزان تقاضا است. در بازارهای جهانی قیمت فلز سرخ به محدوده ۴ هزار و ۳۰۰ دلار نیز رسید که این رقم یکی از رکوردهای بسیار نادر در ۱۰ سال گذشته برای این فلز محسوب می‌شود. اثر کاهشی قیمت در بازارهای جهانی باعث شد بهای مس در بازار داخلی به ۱۵ هزار تومان نیز برسد که حتی از قیمت ذاتی آن پایین‌تر بود و این به معنای واکنش شدیدتر قیمت مس نسبت به بازار جهانی است. این در شرایطی است که تقاضا برای مس در مدت دو سال اخیر به‌شدت افت کرده است و این موضوع که به دلیل رکود در بخش‌های وابسته است باعث افت بهای مس به میزان ۴۵ درصد نسبت به دوران اوج آن (سال ۹۱) شده است.
کاهش ۲ میلیون تنی معاملات فولاد در بورس کالا
در این بین تالار محصولات فلزی در بخش فولاد افتی بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تنی را در معاملات ۱۱ ماهه سال جاری نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. به این ترتیب نگاهی به حجم کل معاملات فولاد از ابتدای سال جاری تا هفته سوم بهمن ماه نشان می‌دهد که در این مقطع زمانی ۵ میلیون و ۴۱۲ هزار و ۱۰۸ تن انواع محصولات فولادی در بورس کالا معامله شده است. این در حالی است که در همین مقطع زمانی در سال ۹۳، حجم کل معاملات ۷ میلیون و ۶۷۱ هزار و ۲۱۵ تن بوده است. این تفاوت چشمگیر در معاملات در حالی نشان‌دهنده وخیم‌تر شدن اوضاع تقاضا در بازار است که کارشناسان امیدوارند این روند در دوران پساتحریم بهبود پیدا کند. مدیر بخش فلزات کارگزاری مفید در این زمینه به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: به عقیده من امسال هم تولید و خریدها به واقعیت نزدیک‌تر شد، زیرا در شرایطی که سال گذشته تلاش تولیدکنندگان بر افزایش یا حفظ تولید بود، در سال‌جاری شاهد سیاست کاهش تولید و ثبات قیمت‌ها بودیم. علی‌اصغر بهرامی در ادامه می‌گوید: از سویی ما بحث برجام را نیز در پیش داشتیم، موضوعی که باعث شد بسیاری از فعالان بازار تا روشن شدن اجرای برجام دست از خرید بکشند و معاملات خود را به روزهای بعد از اجرا یا عدم اجرای برجام موکول کنند. در این میان روند کاهشی قیمت‌ها نیز عاملی دیگر بود تا برخی فعالان برای کاهش بیشتر قیمت‌ها دست از خرید بکشند. بهرامی در ادامه با اشاره به بودجه‌های عمرانی کشور می‌گوید: به‌صورت کلی بازار امسال آنچنان که باید فراز و نشیبی نداشت تا در نتیجه آن تقاضا تحریک شود، بلکه روند آن بیشتر نزولی بود و در چنین شرایطی نمی‌توان به بهبود معاملات امید داشت. اما در حالی که بیش از ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تن فولاد از ابتدای سال جاری تا ماه یازدهم در بورس کالا معامله شده است، کارشناسان عقیده دارند چنانچه تمام فولادسازان محصولات خود را در بورس کالا عرضه می‌کردند، آمار و ارقام متفاوت‌تر برای معاملات بورس کالا رقم می‌خورد.
