تاثیر رکود اقتصادی بر بازار پروپیلن
سطح مصرف پروپیلن جهان در کشمکش صنایع تولیدی با رکود اقتصادی کاهش قابلملاحظهای یافت؛ به طوری که کل مصرف در سال ۲۰۰۸ تا سطح ۷۱ میلیون تن نزول کرد.اگر انتظار میرود میزان مصرف جهانی این محصول با سرعت نسبتا مطلوبی به شرایط قبلی برگردد، بیشتر به دلیل وجود رشد قوی این صنعت در آسیا و خاورمیانه خواهد بود؛ سالهای زیادی زمان میبرد تا رونق بازارهای آمریکای شمالی و اروپای غربی به وضعیت سال ۲۰۰۷ برسد.عملکرد ضعیف صنایع خودرو و ساختمان ایالاتمتحده آمریکا و اروپای غربی تاثیر زیادی بر بازارهای پروپیلن گذاشته است. در واقع این تاثیرات در کنار رقابت ناشی از ورود محصولات جدید، بازارهای سنتی پروپیلن را از حرکت بازداشته است. پیشبینی میشود رشد جهانی در سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ حدود ۹/۳ درصد باشد و این در حالی است که نسبت به رشد ۸/۴ درصدی سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۸ شاهد افت قابلملاحظهای در رشد این صنعت خواهیم بود. با این حال سطح تقاضا برای پلیپروپیلن نسبت به سایر پلیمرها تا حدی بهتر بوده است.به بهرهبرداری رسیدن کارخانههای جدید و مهم پلیپروپیلن در کشورهای خاورمیانه بر بازار تاثیر گذاشته و موجب میشود نرخ عملیات تولیدکنندگان پرهزینهتر در سایر مناطق با کاهش بیشتر مواجه شود. تولیدکنندگان آسیایی نسبت به سایرین با مشکلات کمتری مواجه میشوند؛ بهخصوص اینکه تقاضا در این منطقه به بستههای حمایتی دولتها به خوبی واکنش نشان داده است.
عرضه
ظرفیت تولید پلیپروپیلن به طور مساوی بین سه منطقه مهم آمریکای شمالی، اروپای غربی و آسیا تقسیم شده است.
سهم تولیدکنندگان پروپیلن خاورمیانهای نسبت به حضور آنها در بازار اتیلن تا حدی کوچک است که علت آن زیاد بودن تعداد کرکرهای بخار با سوخت اتیلن عنوان شده است. سرمایهگذاری عمده در هیدروژنزدایی پروپان (PDH)، حرکت به سمت کرکرهای بخار چند سوخته و نهایتا متاتز منجر به جهش بزرگی در ظرفیت پروپیلن خواهد شد.اروپای غربی و آسیا بیشترین پروپیلن را از کرکرهای نفتا استخراج میکنند، در حالی که میزان عرضه در ایالاتمتحده آمریکا تا حد بسیار زیادی مبتنی بر تولید پالایشگاهها میباشد. گسترش توسعه در آسیا، عرصه را بر سایر مناطق تنگ میکند. در گذشته این طرح و توسعهها تقریبا به اندازه اروپای غربی و آمریکای شمالی بوده، اما تا سال ۲۰۱۰ بیشتر از این دو منطقه (با هم) خواهد شد. این پیشرفتها مخصوصا در بخش کرکینگ بخار بوده و در چین، هند و سنگاپور متمرکز است.شرکت هندی ریلاینس نیز ظرفیت جدید تولید ۹۰۰٫۰۰۰ تن در سال را در واحد FCC در سایت جامانگار هند در اوایل سال ۲۰۰۹ ایجاد کرده است، اگر چه فعالیتهای طرح و توسعه FCC در سایر مناطق حداقل است.اولین کارخانهای که مبتنی بر سوخت متانول میباشد قرار است در پایان سال ۲۰۰۹ در چین تولید خود را آغاز نماید. در خاورمیانه ظرفیت تولید سالانه پروپیلن در سال ۲۰۰۹ نسبت به سال ۲۰۰۸ حدود ۴۵ درصد رشد داشت و تا سال ۲۰۱۲ پنجاه درصد دیگر هم بر ظرفیت آن افزوده خواهد شد. توسعهگران پروژههای تبدیل متانول به اولفینها در آفریقا به دلیل ریسک نسبتا بالای تکنولوژیکی و جغرافیایی این پروژه با مشکلات زیادی در تامین مالی آن مواجه شدند. رکود شدید در نرخهای عملیاتی دنیا ممکن است در کوتاهمدت مانع پیشرفت فعالیتهای طرح و توسعه گردد.
به دلیل تعطیلی کرکرهای بخار مبتنی بر سوخت مایع و چندسوخته، اروپای غربی، ایالاتمتحده آمریکا و ژاپن با کاهش در ظرفیت پروپیلن در کوتاهمدت مواجه خواهند شد.
مصرف
پلیپروپیلن بیشتر و سریعتر از سایر کاربردهای مهم پروپیلن رشد داشته و حدود ۷۰ درصد از کل مصرف پروپیلن در جهان را تا سال ۲۰۲۰ به خود اختصاص خواهد داد. پلیپروپیلن در بسیاری از مصارف بستهبندی با پلیاتیلن رقابت کرده و در صنعت خودرو نیز فرصتهای رشد پیش رو دارد، اگرچه این مساله میتواند به طور دورهای در طول رکود اقتصادی افزایش یابد.
رشد تولید اکریلونیتریل به دلیل جانشینی الیاف اکریلیک توسط سایر مواد بسیار آهسته بوده است. با این حال تولید اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS) موجب رشد سریعتر اکریلونیتریل شده و انتظار میرود تا حدی موجب بالا رفتن نرخ رشد آن در آینده شود.پروپیلن اکساید در تولید پلیالها برای ساخت پلیاورتانها و پروپیلن گلایکول به کار رفته و نسبت به سایر مشتقات مهم پروپیلن بیشترین رشد را داشته است. البته تقاضا برای پلیاورتان تا حد زیادی متاثر از مشکلات بهوجود آمده در دو صنعت خودرو و ساخت بوده است. برای احیای روند رشد قوی پروپیلن اکساید لازم است وضعیت این دو صنعت بهبود یابد.
ضمنا به دلیل کاهش تقاضا برای دیسکهای نوری، رشد تقاضا برای کیومن / فنول پس از ۱۰ سال روند مثبت داشتن در دورهای قرار گرفته که به آهستگی پیش میرود.
کاهش تقاضا برای اکسوالکلها نیز در کاهش تقاضا برای پروپیلن در سالهای اخیر بیتاثیر نبوده است، همان طور که بازار دیایتیل هگزانول نیز به دلیل نگرانیها در خصوص سلامت و امنیت مشتقات اصلی آن (روغن کمکی DOP) کاهش شدیدی را تجربه کرده است.بیشترین مصارف دو نوع از ایزومرهای بوتانول، بوتانول عادی و ایزوبوتانول، مربوط به حلالها و تولید بوتیل استاتها میشده که انتظار میرود هر دوی آنها رشد ثابتی داشته باشند.
به دلیل کوچک بودن بازار و ماهیت اشباعشده بازار اسید اکریلیک، تولید این محصول تقاضای کمی را متوجه پروپیلن خواهد نمود. اسید اکریلیک بیشتر برای تولید استرهای اکریلیک، سوپر جاذبها و سایر مصارف همچون در تولید شویندهها و منعقدکنندهها به فروش میرسد.ایزوپروپانول بیشتر به عنوان حلال حاوی اکسیژن (که در بخش پوششها و جوهرهای پرینت کاربرد دارد) مورد استفاده قرار میگیرد. در این قسمت به دلیل محدودیتهای موجود بر محتوی ترکیب آلی فرار (VOC) در پوششها و رقابت با آستون در برخی از مصارف، رشد چندانی انتظار نمیرود.
منبع:
شرکت کارگزاری بانک ملی