اهداف و اهمیت کار با ماشین های ابزار – بخش دوم
طراحی و انواع برقوها
برقوها به دو شکل دستی و ماشینی موجود می‌باشند. اصلی‌ترین تفاوت آنها به نوع دسته آنها (برقوهای دستی به صورت مربعی و برقوهای ماشینی به صورت مخروطی هستند) و همچنین بخش برش آنها (برقوهای ماشینی سر کوتاه‌تری دارند) برمی‌گردد.
شکل ۱
شکل ۱: برقو دستی، مستقیم
۱-سر ۲- قسمت برش نهایی
شکل ۲
شکل ۲: برقو ماشینی
۱-سر ۲- قسمت برش نهایی ۳- بخش برش با قطر کاهش‌یافته
برقوهای دستی عموما برای مونتاژ مورد استفاده قرار می‌گیرند تا قطعات بهتر با یکدیگر هماهنگ شوند. اصلی‌ترین خصوصیت این برقوها سر مخروطی شکل بلند آنها است. این امر از صحت کار با حفره اطمینان حاصل می‌کند و از نوسان داشتن جلوگیری می‌نماید. برقو را می‌توان با کمی فشار با استفاده از یک چهارگوش کنگره‌دار و یک آچار در جهت عقربه‌های ساعت وارد حفره نمود.
بررسی‌های ابعادی برقوها باید بر روی بخش مستقیم آنها صورت پذیرد.
شکل ۳
شکل ۳: برقو دستی در حین کار
۱- جهت حرکت ورودی ۲- جهت برش ۳- قطعه مورد پردازش ۴- ابزار اتصال (گیره)
بررسی‌های ابعادی برقوها
برقوهای دستی به دو صورت غیر قابل تنظیم (شکل ۱) و قابل تنظیم (شکل ۴) هستند.
شکل ۴
شکل ۴: برقوهای دستی قابل تنظیم
۱-پیچ‌های مخروطی قابل تنظیم ۲- شکافی برای اتساع قطر
شکل ۵
برقوهای دستی مخروطی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. (شکل ۵)
شکل ۵: برقوهای دستی به شکل مخروطی
اصلی‌ترین تفاوت‌های بین برقوهای دستی و برقوهای ماشینی چیستند؟
برقوهای ماشینی مورد استفاده شامل: برقوهای غیر قابل‌تنظیم (شکل ۲)، برقوهای سوار بر میله (شکل ۶)، برقوهای قابل‌تنطیم (شکل ۷)، برقوهای مارپیچی خیاره‌دار (شکل ۸)، برقوهای مخروطی (شکل ۹).
شکل۶
شکل ۶: برقوهای سوار بر میله (برقو های عایق‌دار)
۱-بخش برش ۲- میله
شکل ۷: برقو ماشینی قابل تنظیم ۱- برای حفره های کامل ۲- برای حفره های کور
شکل ۷
شکل ۸: برقو مارپیچی خیاره دار
۱-تیغه‌ها در موقعیت زاویه‌دار ۲- رشته‌های قابل‌تنظیم ۳- مخروط قابل تنظیم ۴- مهره‌های قابل‌تنظیم دوباره
شکل ۹: برقو ماشینی به شکل مخروطی
برقوهای سوار بر میله (با قطر ۲۰ میلی متر یا بیشتر) و برقوهای قابل‌تنظیم عموما برای برقوکاری چندین حفره در یک بار تنظیم یا برای مقادیر زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد (به راحتی قابل تعویض و قابل تنظیم است). برقوهای مارپیچی خیاره دار برای حفره‌های شیاره‌دار و برقوهای مخروطی برای حفره‌های مخروطی به کار می‌رود.
برقوهای قابل‌تنظیم باید توسط طوق‌های تنظیم مورد بررسی دقت ابعادی قرار گیرند همان طور که در شکل ۱۰ نشان داده شده است.
شکل ۱۰: تنظیم (بررسی) برقوها با طوق‌های تنظیم
۱-تیغه‌های برقو ۲- طوق‌های تنظیم (گیج حلقوی)
برقوهای ماشینی برای برقوکاری ماشین‌های مته و تراش مورد استفاده قرار می‌گیرند. این برقوها توسط دوک‌های چرخشی راهنمایی می‌شوند. در نتیجه، نیاز نیست که سر برقو به اندازه برقوهای دستی باشد. با برقوکاری، عمل برش توسط سر برقو صورت می‌پذیرد در حالی که بخش مستقیم برای صافکاری حفره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای جلوگیری از الگوهای لرزش بر روی سطوح قطعه مورد پردازش، برقوها از دندانه‌های غیریکسان استفاده می‌نمایند. این امر از لرزش‌ها جلوگیری می‌نماید و منجر به تولید حفره‌های دقیقا دایره شکلی می‌گردد. تعداد زوج لبه‌های برش منجر به بازرسی‌های ابعادی (توسط میکرومترهای خارجی) بر روی دیواره‌های متضاد می‌گردد.
می‌توان با استفاده از عملیات سوراخ‌زنی/خزینه‌کاری بر روی حفره، مقادیر مجاز برای عملیات برقوکاری را فراهم نمود. سطوح باید پرداخت شده باشند (بدون هیچ گونه نشان قابل تشخیص). مقادیر توصیه شده برای حدود ماشین‌کاری را می‌توان از جدول مربوطه استخراج نمود.
مقادیر توصیه‌شده برای حدود مجاز ماشین‌کاری را می‌توان از جدول مربوطه استخراج نمود.
به طور مثال:
یک حفره تطبیق با قطر ۱۶ F8 توسط برقوکاری تولید می‌شود و مقادیر مجاز ماشین‌کاری آن ۲/۰ تا ۳/۰ میلی‌متر است. تلرانس سوراخکاری/خزینه‌کاری متعاقبا ۸/۱۵ (انحراف بالا) و ۷/۱۵ (انحراف پایین) خواهد بود.
اندازه نهایی حفره برقوکاری‌شده تنها به قطر صحیح بستگی ندارد بلکه به نوع ماده مورد مصرف، تجهیزات اتصال برقو، موقعیت مرغک و نوع سردکننده و چرب‌کننده نیز وابسته است. یک برقو یکسان به طور مثال ممکن است هنگام استفاده از فولاد سخت و چدن ترد خاکستری قطرهای متفاوتی را تولید نماید.
در نتیجه، یک حفره آزمایش باید تولید شود.
به هنگام تنوعات ابعادی، ابزار باید تغییر کند.
مقدار مجاز ماشین‌کاری برای قطر ۲۴ H7 چند است؟
کدام عوامل بر دقت اندازه‌گیری یک حفره تاثیر می‌گذارند؟
برای انتخاب مواد سردکننده و چرب‌کننده مهم است که بدانیم:
- برقوکاری چدن خاکستری رنگ به صورت خشک است.
- وجود الکل برای برقوکاری آلومینیوم توصیه می‌شود.
- فولاد باید با استفاده از روغن برش برقوکاری شود.
- استفاده از محلول آب در روغن (روغن محلول رقیق) باعث می‌شود تا عملیات برقوکاری دقیق‌تر انجام‌گیرد.
منبع : اینترنت
برگردان : ایران ملد
