تمیزکاری
فناوری خود تمیز شونده جهت کنترل کردن، تعمیر و نگهداری سریعتر، آسان‌تر و ایمن تر قالب مورد استفاده قرار میگیرد.
ونت (دریچه خروجی) یک نقطه جمع آوری برای خارج کردن هوای موجود در قالب می باشد . روش های معمول تمیزکاری موجب خستگی کارگر شده و نیز گران‌قیمت و پرخطر هستند. یک راهکار جدید، فناوری قالب خود تمیز شونده است که از فلاش های کنترل‌شده در ونت ها استفاده می کند. ونت ها محل جمع آوری گرد و غبار و مواد پسماند هستند.
تصویری از سیستم قالب‌گیری تزریقی هاسکی
در سیستم هایی که از فناوری قالب خود تمیز شونده استفاده می شود؛ نیاز به استفاده از تمیزکاری قالب به‌صورت سنتی به طور کامل مرتفع نشده است بلکه این سیستم ها پیشرفتی در زمینه تمیزکاری هستند.
در اینجا هدف ما استفاده از خود تمیز شوندگی در قسمت گلوگاه دستگاه شکل دهی بطری های پلاستیکی است. تمیز کردن خودکار و دورهای این حفره از قالب که محل جمع شدن ضایعات است موجب می شود به فرآیند تمیزکاری دستی که خیلی زمان‌بر است؛ نیاز کمتری داشته باشیم.
قالب ها باید تمیز شوند. راهی برای پرهیز از این کار وجود ندارد. اما اگر بتوان قالب را به صورت خودکار تمیز نمود تأثیر این کار روی فرآیند تولید چگونه خواهد بود؟
هنگام تزریق، دریچه های خروجی، اصلی ترین راه برای خارج شدن هوا از قالب هستند. هرگونه گاز یا بخاری که در حین فرآیند تزریق در داخل قالب از رزین تولید شود؛ نیز باید از این دریچه ها خارج شود. لذا خارج شدن گاز از این دریچه ها، موجب می شود آن‌ها به محلی برای جمع شدن گرد و غبار و خار و خاشاک تبدیل شوند. گرد و خاک جمع شده در دریچه ها پس از تنها یک چرخه، مقدار ناچیزی است و قابل اندازه‌گیری نیست اما پس از چند ده هزار چرخه، گردوغبار قابل توجهی در این مسیرها جمع می شود. پارامترهای متعددی در تعیین آهنگ پر شدن دریچه ها مؤثر هستند ازجمله نوع رزین، مواد افزودنی، پرکننده‌ها، دمای رزین، هندسه قطعه و قسمت انتهایی گردن بطری.
روش های معمول تمیز کردن اگرچه درصورتی که به درستی انجام شوند؛ خیلی مؤثر و کارا هستند اما موجب خستگی کارگر شده و نیز زمان‌بر، هزینه بر و برای دستگاه خطرآفرین هستند.
موضوعی که مسئله را پیچیده‌تر میکند سرعت رو به افزایش سیستم های ریخته گیری تزریقی است. هر چه زمان چرخه کمتر باشد طبیعتاً قالب نیاز بیشتری به نگهداری خواهد داشت. درنتیجه اگرچه این موضوع منجر به تولید بیشتر میشود اما فعالیت‌های لازم برای نگهداری دستگاه نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت.
یک راه حل برای اینکه فرآیند تمیز کردن قالب، سریعتر آسان‌تر و ایمن تر شود؛ استفاده از یک فناوری برای خود تمیز شوندگی قالب است که در این فناوری از فلاش های کنترل‌شده در دریچه ها که محل جمع‌آوری گرد و غبار هستند؛ استفاده می شود. در حال حاضر از این فناوری تنها در دستگاه‌های بسته‌بندی نوشابه که بطری‌های آن‌ها از جنس پلی‌اتیلن ترفنات (PET یا PETE) است استفاده میشود. اما به لحاظ مفهومی از این فناوری میتوان در انواع مختلفی از قالب ها استفاده نمود. اما چنین به نظر می آید که استفاده از این روش در برخی از قالب ها دشوارتر باشد.
تمیزکاری خودکار
هنگامی‌که چرخه خود تمیز شوندگی شروع می شود؛ محرک های درون قالب، فاصله ها را به‌دقت کنترل می کنند تا اطمینان حاصل شود که فلاش به خارج از منطقه هدف، حرکت نکند. در حین این چرخه، دریچه ها از PET اضافی تولید شده در دستگاه شکل‌دهی، پر می شوند. این PET های اضافی به بقیه ضایعات موجود در دریچه می‌چسبند. در دستگاه‌های شکل‌دهی دارای فلاش، مواد زائد از دریچه خارج‌شده و دریچه تمیز باقی می ماند.
هدف تمیزکاری منطقه حلقه گردن در دستگاه شکل‌دهی بطری PET است، این منطقه اصلی‌ترین محل جمع شدن مواد زائد بوده و باید آن را پیش از آنکه کاملاً پرشده و مسدود شود؛ تمیز نمود. اگر بتوان این منطقه را به‌صورت خودکار و به شکل دورهای تمیز نمود؛ تولید کنندگان مجبور نخواهند بود دستگاه را به‌صورت دستی که روشی زمان بر است؛ تمیز کنند. اما از آنجا که نمیتوان تمام بخشهایی از قالب که در آن‌ها مواد زائد جمع می شوند را با روش خود تمیز شونده، تمیزکاری نمود؛ در برخی از مواقع باید دستگاه را به شکل دستی، تمیزکاری کرد. این کار را باید برحسب نیاز و با برنامه زمان‌بندی‌شده انجام داد. زمان مناسب برای آغاز تمیز کاری خود کار باید توسط کاربر دستگاه تعیین شود. این کار باید بر مبنای برنامه زمان‌بندی نگهداری قالب یا بر اساس بازرسی قطعه پس از تولید، انجام شود. به‌هرحال خودکار کردن فرآیند خود تمیزکاری، یک فرصت کاری برای تحقیقات آتی است.
در دستگاه هایی که دارای قطعات سایشی و بدون گریس هستند؛ اگر از فناوری خود تمیزکاری استفاده کنیم میتوان تا ۴۰۰ ساعت در سال زمان استراحت دستگاه را کاهش داده و تا ۵ درصد میزان تولید را افزایش داد. با استفاده از این روش کاربران میتوانند از وقفه های کاری که بین ۴ تا ۶ ساعت برای نگهداری سنتی دستگاه، طول می کشد؛ اجتناب کرده و به‌جای آن از یک چرخه خود تمیزکاری برای ماشین استفاده کنند. یک چرخه خود تمیزکاری بسته به ترکیب‌بندی ماشین، کاربرد و زمان چرخه، به طور متوسط بین ۱۰ تا ۱۵ ثانیه طول میکشد.
چرخه خود تمیزکاری می تواند با لمس کردن یک کلید روی صفحه کنترل توسط کاربر آغاز شود و دیگر نیازی نیست که کاربر به داخل دستگاه برود. همچنین این کار را میتوان در مواقع نیاز، انجام داد. با استفاده از روش خود تمیزکاری در حین تولید، زمان کمتری را از دست میدهیم و میتوان با این فناوری بر رابطه متضاد زمان چرخه و نگهداری قالب غلبه نمود (یعنی هرچه زمان چرخه کوتاه‌تر باشد فعالیت‌های مربوط به نگهداری قالب باید زودتر انجام شوند). با استفاده از این روش میتوان با افزایش فاصله زمانی بین تمیزکاری دستی سیستم، میزان تولید را افزایش داد.
در حال حاضر برخی از تولید کنندگان از فناوری خود تمیزکاری استفاده می کنند. به‌عنوان مثال یک تولیدکننده که از دستگاه شکل‌دهی استفاده میکند در هر ۵۰۰۰۰ چرخه، دریچه ها را با استفاده از یخ خشک تمیز می کند. ازآنجاکه این تولیدی به‌صورت ۲۴ ساعته و هفت روز هفته به‌صورت پیوسته فعالیت می کند؛ زمان استراحت دستگاه ها برای او موضوع حائز اهمیتی است. روش دستی نگهداری، کار را برای این تولید کننده دشوار کرده است. این تولیدی به دنبال خرید تجهیزاتی گران‌قیمت برای خودکار کردن این فرآیند تمیزکاری با یخ خشک بود اما پس از آشنایی و به کار بردن فناوری خود تمیزکاری قالب، از خرید این تجهیزات منصرف شد. این تولیدی با استفاده از فناوری خود تمیزکاری پس از هر ۵۷۰۰۰۰ چرخه یک‌بار تمیزکاری دستی انجام می‌دهد و دیگر احتیاجی به تمیزکاری با یخ خشک ندارد. برآورد میشود که در سال ۳۲۰ ساعت در زمان نگهداری، صرفه‌جویی کرده است.
پیشرفتی در تمیزکاری
اگرچه خود تمیزکاری نیاز به تمیزکاری دستی سنتی را به طور کامل مرتفع نمی کند اما پیشرفت چشمگیری را برای تولید کنندگان به بار آورده و انعطاف پذیری آن‌ها را افزایش داده است. این فناوری نه‌تنها فرآیند تمیزکاری قالب را مؤثرتر و کارآمدتر کرده است بلکه فرصت بیشتری را در اختیار کارشناسان مجموعه قرار می دهد تا به سایر فعالیت های تخصصیشان بپردازند. اگرچه همیشه به روش‌های تمیزکاری دستی و تمیزکاری با استفاده از یخ خشک احتیاج داریم اما خود تمیزکاری موجب می شود کارگران کمتر خسته شده، زمان استراحت دستگاه ها کمتر شده، همچنین خطر آسیب دیدن قالب کاهش یافته و فرآیند تمیزکاری ایمن‌تر شود.
منبع : اینترنت
برگردان : ایران ملد
